نقش آبنما در مدیریت کم آبی
آبنما از جمله اجزای معماری ایرانی است که در گذشته بیشتر به صورت حوض در وسط حیاط خانه ها برای استفاده در شستشو و آبیاری گیاهان و درختان داخل حیاط و آبراهه های سنگی، در باغها و یا به صورت استخرهای اشرافی مورد استفاده بوده است. امروزه این ملزومات به صورت آبنماهای مدرن و به صورت متنوع درآمده و به شهرها راه یافته و باعث بازسازی فضاهای طبیعی در محیط های خشک و بدور از طبیعت شهری شده است تا لطافت را به زندگی شهری بازگردانند. که نتیجه آن تاثیر روحی فوقالعادهای است که این عناصر متمایز معماری بر عموم دارند بطویکه قابل قیاس با سایر اجزا نیست.
مزیتهای کاربردی آبنما
شنیدن صدای آب و حس لطیف آن بر پوست و آرامشی که از این تماس ایجاد می شود نیز لذتی وصفنشدنی دارد. زمانی که آب توسط آبنما به جاری شدن و جوش و خروش کنترل شده ای در می آید و با گزینه های دیگر، نظیر موزیک و جلوههای نور رنگی، ترکیب میشود، این زیبایی، صد چندان شده و به یکی از المانهای موثر در زیباسازی فضاهای مختلف شهری تبدیل میشود. علاوه بر زیبایی و حس لذت، وجود آبنما در محیط زندگی، مزایای مفید بسیاری دارد که در ادامه به آن اشاره میکنیم:
نقش آبنما در دکوراسیون مدرن
در طراحی مدرن، در بخش دیزاین داخلی و فضاسازی، طرح های خلاقانه زیبایی با استفاده از طراحی گردیده است. این طراحی به ویژه در انواع آبنما باغی به روشهای سنگی و صخرهای، انواع پرده آب و آبراهه ها، آبنماهای بارانی و در آبنمای خانگی به صورت انواع آبنماهای شیشه ای و استندهای آبنما برای پارتیشن بندی فضا و دیگر آبنماهای دیوار خیس با استقبال ویژه معماران و طراحان، روبرو شده است. قابلیت اجرا در فضاهای مختلف، از جمله منازل، ادارات، مراکز تجاری و رستوران ها نیز این تجهیزات را به نمونهای محبوب و پرطرفدار تبدیل کرده است.


تصفیه هوا و افزایش میزان رطوبت
تجهیز نمودن فضای زندگی با آبنما، پراکنده کردن قطرات میکرونی آب و افزایش رطوبت هوای محیط را با عث می گردد از این رو استفاده از این ابزار بخصوص در اقلیم های خشک مانند شهرهای کویری نقش بسزایی در کاهش دما و تلطیف هوا را ایفا می کند. به طوریکه از خشکی پوست و دستگاه تنفس جلوگیری کرده و تنفس را آسان می کند.
اهمیت آبنما در مناطق خشک و کمآب
اجرا و نصب آبنما در شهرها را نمی توان به مناطق با ویژگی های خاصی محدود کرد، اما از نظر نیازهای بصری، اجرای سازههای آبنما در شهرها را نمیتوان و نباید به مناطق خاصی محدود کرد. اما از نظر نیازهای بصری، بعضی از مناطق مانند نواحی خشک و کویری، نیاز بیشتری به این عناصر و سازه های معماری دارند اما در این شرایط کمآبی، توجه به بازیافت آب مصرفی یعنی تخلیه آب، فیلتراسیون و پالایش آن، میزان آب مصرفی و مدیریت خودکار ساعات روشن و خاموش کردن آبنما، در پروسه مدیریت آب مصرفی آبنما دارای اهمیت فراوانی می باشد. امروزه تجهیزات زیادی برای کنترل و مدیریت این آب مصرفی وجود دارد که هماهنگ با دانش روز دنیا قابل استفاده و بهرهبرداری هستند.
مدیریت مصرف آب در آبنما
در مناطق خشک وجود بوستان ها و فضاهای سبز برای بهبود کیفیت هوا، بسیار ارزشمند است که استفاده آبنما در آنها که تلفیقی از آب و فضای سبز را در کنار هم به ارمغان می آورد، باعث افزایش بهره وری از این فضاها برای ساکنین این مناطق می گردد.
در این راستا، با توجه به اینکه برای حفظ تازگی آب مورد استفاده آبنما و جلوگیری از جلبک زدن و کدر نشدن آن به دلیل راکد ماندی در ساعات خاموشی آبنما، ضرورت دارد علاوه بر استفاده از ابزارهای مخصوص فیلتراسیون، در فواصل طولانی تعویض آب نیز صورت گیرد که می توان از این آب جهت آبیاری فضای سبز بوستان استفاده کرده، تا علاوه بر تازه ماندن آب، به حفظ و نگهداری بهتر تاسیسات افزایش طول عمر آن کمک کرده و آب مصرفی را نیز بهینه نمود.


برای کنترل مصرف آب در آبنماها، سیستم های تنظیمات کامپیوتری و مکانیکی بسیاری جهت کنترل سطح آب آبنماها برای جلوگیری از سرریز حوض و یا خشک شدن آن که سبب خرابی تجهیزات آبنما مانند پمپ می گردد، طراحی و تولید گردیده است اما نقش نیروی انسانی را نیز نمیتوان نادیده گرفت.
باید توجه داشت که بعلت بسته بودن چرخه آب آبنما، میزان تبخیر آن باید با افزودن مقداری آب، جبران گردد. که معمولا توسط سیستم کنترل سطح این کمبود آب تشخیص و جبران می گردد.
کلام پایانی
برخلاف تصور عموم، بعلت آنکه چرخه آب آبنما به صورت بسته می باشد، همواره مقدار مشخصی آب در آن جریان دارد فقط در این میان مقدار کمی تبخیر سطحی آب صورت میگیرد که معمولا توسط سیتسم کنترل سطح این کمبود تشخیص و با اضافه کردن آب تازه جبران می گردد از این رو هیچ گونه تضادی با صرفه جویی آب و استفاده از آن در اقلیم های خشک نداشته چه بسا با خنک کردن و پالایش هوای محیط اطراف خود و ایجاد رطوبت باعث رشد بهتر گیاهان و کاهش دمای کلی محیط می گردد که به نوعی علاوه بر زیبایی به صرفه جویی آب نیز کمک می کند و حتی میتوان گفت در مناطق خشک و گرم استفاده از این سازه معماری واجب و ضروری می باشد. ولیکن باید توجه داشت نصب و ایجاد آبنما نیز مانند دیگر سازه ها باید توسط افراد متخصص و با مشاوره با افراد حرفه ای صورت گیرد تا به صورت کاملا مهندسی اجرا گردیده و از هر گونه مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری گردد و بتوان به صورت بهینه از آن استفاده نمود.
بیشک آبنما به ویژه در شرایط کنونی و با وجود بحران آب بسیار مفید و کاربردی است و سود همه جانبه برای محیط زندگی شهری را به همراه دارد.
تهیه کنندگان: مهندس محمد مددی - مهندس مرجان نبی یان
کيفيت را به قيمت بخريد
نظرات