چراغ آبنما بخش دوم

در پارت یک چراغ آبنما توضیحاتی درباره کلاس کاری IP و انواع چراغ ها با توجه به میزان نفوذ ناپذیری آب در آنها، داده شد. در اینجا توضیحاتی درباره نحوه نصب و نکاتی که باید در این زمینه رعایت شود می پردازیم.

نکات مهمی درباره چراغ های آبنما و یا چراغ های مقاوم در برابر نفوذ آب

برد الکترونیکی:

بردهای چراغ های LED از جنس آلومینیوم ساخته می شود تا بتواند حرارت را از چیپ های LED گرفته و به بدنه چراغ منتقل کند و نصب IC و مقاومت و ترانزیستور SMD بر روی بردها امکان پذیر می باشند و هنگام نصب بر روی بدنه چراغ باید از خمیر سیلیکون جهت انتقال بهتر حرارت به بدنه چراغ و دفع حرارت استفاده می گردد و ضخامت مناسب بردهای PCB، چراغ بهتر است کمتر از 6/1 میلی متر نباشد.

لنزها:

چراغهای آبنما دارای لنزهایی با زاویه تابشهای مختلف و در توان های مختلف می باشند. زاویه تابش لامپهای چراغ باید بر اساس نوع پاشش آب و نوع نازل که استفاده شده است، تنظیم شود. بعنوان مثال در فواره هایی که پاشش آب به صورت پرتابی می باشد، باید از لنزهای بسته 5 تا 15 درجه و در فواره های حجمی که ارتفاع کم و پهنای زیادی دارند از لنزهای 20 تا 45 درجه استفاده شود. با توجه به این توضیحات برای فواره هایی با خروجی آب مرتفع، زاویه لنز بسته و برای فواره هایی با ارتفاع کوتاه خروجی آب، زاویه های لنز باز استفاده می گردد. از آنجا که در استخرها نورپردازی باید به گونه ای باشد که حوض را تماماً روشن کند، از چراغهایی با لنز باز و یا بدون لنز استفاده می گردد.

بدنه چراغ ها:

چراغ های آبنما علاوه بر داشتن کلاس کاری IP68، باید مقاومت خوبی در برابر خوردگی از خود نشان دهند. از اینرو جنس بدنه آنها عمدتاً آلومینیومی، چدنی، برنجی، استیل و یا پلاستیک (ABS) می باشد.

نکته: رده بندی و مطالب گفته شده فقط برای متریال موجود و در دسترس که توسط تولیدکنندگان قاب چراغ یه صورت معمول ارائه می شود می باشد و برای موارد خاص مانند بدنه کشتی ها از آلیاژهای خاص که از متریالهای ضعیف فن آوری شده که متناسب نیاز ضعف های آن پوشش داده شده است مانند آلومینیوم 5083 که مقاومت بالا در برابر آب دریا و اکسید شدن و انتقال حرارت دارد استفاده می شود. اما به راحتی و با قیمت مناسب در دسترس نمی باشد.

• قاب چراغ آلومینیومی: می توان گفت قاب چراغ های آلومینیومی به جهت جذب و دفع سریع حرارت برای چراغ های بیرون از آب گزینه مناسبی محسوب می گردد ولی از جهتی با ترکیب آب و هوا سریعاً شروع به اکسید شدن می نماید و از آنجا که آلومینیومی فلزی با سختی کمتری می باشد، مقاومت خوبی در برابر فشارهای وارده بر اثر انبساط طولی و یا فشار اجسام، سریع تغییر شکل می پذیرد و از آب بندی خارج می شود و گزینه مناسبی برای استفاده در چراغ های IP دار نیست و در مقابل آب های اسیدی و نمکی مقاومت کمتری دارد.

• قاب چراغ های آهنی و چدنی: قاب های آهنی به جهت اینکه در برابر اکسید شدن مقاوم تر هستند از قاب های آلومینیومی بهتر می باشد و همچنین هزینه کمتری نیز دارند. قاب چراغ های چدنی نیز به علت خلل و فرج امکان دارد آب به داخل آن نفوذ کند به همین دلیل بهتر است با رزین اپوکسی پوشش مناسبی ایجاد کرد تا ضعف این دو قسمت جبران شود.

• قاب چراغ پلاستیکی (ABS): این نوع قاب چراغ به جهت مقاومت در برابر شکل پذیری و اکسید شدن از خود نشان می دهند. ولی بدنه پلاستیکی نمی تواند انتقال دهنده حرارت تولیدی از چیپ های LED باشد مگر اینکه در طراحی قاب چراغ پلاستیکی از روش های خاصی برای دفع حرارت استفاده شده باشد. ABC مقاومت خوبی در برابر نور خورشید و UV دارد و مانند مواد پلاستیکی دیگر ضعیف و شکننده نبوده و تغییر حالت نمی دهد.

• قاب چراغ برنجی و برنزی: این نوع قاب چراغ که از گذشته در زمینه چراغ های IP دار استفاده می شود و مقاومت خوبی در برابر ضربه و تغییر شکل دارد و به خوبی می تواند حرارت را انتقال دهد و سریعاً نیز اکسید نمی شود ولی نمی تواند در برابر آب اسیدی و نمکی مقاومت خوبی داشته باشد و بهتر است از این نوع قاب چراغ در آب شیرین استفاده شود.

• قاب چراغ استیل: این نوع قاب چراغ در برابر خوردگی آبهای اسیدی و نمکی و کلری مقاومت خوبی دارد و در برابر فشارهای چانبی نیز مقاومت خوبی دارد ولی در برابر دفع حرارت مانند قاب چراغ های برنجی، خروجی بسیار خوبی ندارد و چراغ هایی که با این نوع قاب ساخته می شوند بهتر است طراحی مناسبی برای دفع حرارت در بدنه آن دیده شده باشد. در نهایت می توان گفت قاب چراغ های استیل بهترین گزینه برای چراغ های IP دار می باشند.

منبع تولید نور:

منبع تولید نور که قبلا توسط چراغ لامپی و بعدها توسط هالوژن تأمین می شد، انرژی زیادی مصرف می نمودند و در نهایت باعث تولید حرارت زیاد می شد که سعی شد با چیپ های LED، مصرف انرژی را پایین تر آورده تا حرارت کمتری تولید شود و نهایتاً مقطع کابل به جهت مصرف پایین چراغ ها کاهش یابد. که این روند با پیشرفت تکنولوژی مسیر بهتری را نیز پیموده است. توجه ویژه شود که چیپ های LED از برندهای مختلفی تولید می شود و بهتر است از برندهایی مانند GREE، Edison، LG، Samsung، Nichia و از تأمین کننده های معتبر تهیه شده باشند.

نوع کابل های استفاده شده در آبنما:

رابط های کابل، رابط الکتریکال بین قطعات الکتریکی و سیستم های کنترلی در فواصل مختلف می باشند و برای چراغ هایی که کلاس کاری پایین تر از IP67 دارند از کابل های معمولی مانند NYY استفاده می شود و برای چراغ هایی با IP67 به بالاتر، از کابل های لاستیکی و سیلیکونی و پلیمری که مقاومت خوبی در برابر نور خورشید UV و فشارهای وارده و پوسیدگی دارند، استفاده می گردد. این کابل ها باید دارای کانکتورهای IP68 باشند که جهت سیستم های آبی تولید و طراحی شده اند. این محصول دارای روکش پلیمری خاص که دارای مقاومت بالا در برابر نور خورشید و نفوذ ناپذیری آب می باشد، هستند.

گلند کابل چراغ:

برای عبور کابل از داخل قاب چراغ از گلند کابل استفاده می شود که از نوع استیل و ABS با استاندارد رزوه پیچی Pg و mm در بازار موجود است که برای IP68 به پایین از ABS و برای بالاتر از استیل 316L مناسب با نوع IP چراغ استفاده می شود.

شیشه مورد استفاده در چراغ آبنما:

برای ایمنی کاربران و جلوگیری از آسیب رسیدن به چراغ از شیشه نوع سکوریت شده استفاده می شود و برای عبور نور از شیشه های شفاف و حداقل ضخامت بیشتر از 6 میلی متر استفاده گردد و از واشر سیلیکون برای جلوگیری از آسیب بدنه، استفاده شود.

واشر آب بند یا سیل مکانیکی:

یکی از موارد مهم در آب بندی بین قاب چراغ و اتصالات دیگر مانند شیشه و گلند دارد که برای چراغ ها با کلاس کاری IP67 و پایین تر از MBR و برای IP67,68 از سیلیکون و IP67,68 از واشر Viton بهتر است استفاده شود.

پیچ:

برای قرار گیری چراغ ها در فضای مرطوب بهتر است از پیچ استیل برای سهولت در نصب و تعمیر استفاده گردد.

نوع ولتاژ:

چراغ هایی که دارای IP بالاتر می باشند، بیشتر در فضاهایی که تماس زیادی با کاربران دارد استفاده می شود و برای حفظ جان نفرات و جلوگیری از برق گرفتگی از ولتاژهای مابین 12-24 ولت مناسب است.

نورهای رنگی تولید شده توسط چراغ های آبنما:

از آنجا که آبنما با تلفیقی از نور و آب معنا میگیرد در نتیجه رنگ نور انتخابی برای چراغ آبنما بسیار مهم است و باید با توجه به شرایط اقلیمی، جغرافیایی و نوع کابرد آبنما، انتخاب شود. از اینرو این چراغها به صورت سفید (W)، آفتابی (WW)، مهتابی (WC)، قرمز (R)، آبی (B)، سبز (G)، انبه ای (A)، مولتی کالر سفید (RGBW) و یا مولتی کالر (RGB) تولید و در بازار عرضه شده اند.

نکته: جهت زیبایی بیشتر باید تعداد چراغ آبنمای استفاده شده متناسب با فضای آبنما باشد تا جلوه مناسب را ایجاد کند.

نکاتی درباره نصب چراغ های آبنما و استخر:

قرار دادن چراغ در جای مناسب، جهت داشتن بهترین نوردهی نکته مهمی در مبحث چراغ ها می باشد.

میزان فاصله از منبع نور در نازل های آبنما:

در آبنماها، هرچه منبع نور به نازل آبنما نزدیک تر باشد نورپردازی بهتری را شاهد خواهیم بود از اینرو یک سری چراغ های آبنما به صورت دور نازلی تولید شده اند که مانند رینگی اطراف نازل های جتی قرار می گیرند و چراغ ها روی این رینگ نصب می شوند در نتیجه نور کافی جهت زیباتر نشان دادن آب پرتابی از نازل جتی، فراهم می شود. ولی برای نازل های حجمی که خروجی فواره ترکیب شده از آب و هوا می باشد، چراغ های دورنازلی نمی تواند انتخاب بهتری باشد چون نور در پایین فواره قرار دارد و آب کف آلود روی چراغ، مانع از عبور نور شده و فقط قسمت پایین فواره روشن می شود و برای این کار از چراغ ها با فاصله از کانون از نازل استفاده می گردد تا نور فقط بتواند بر روی سطح فواره تابیده شود و نور پردازی را کامل کند. در آبنماهای موزیکال نیز اصول کلی به همین صورت می باشد با این تفاوت که با سیستم های مخصوص قابل برنامه ریزی، این نورپردازی و رنگ حاصل از هر چراغ، مدیریت می گردد تا هماهنگ با موزیک مربوطه به نمایش درآید، در واقع این کار بخشی از کارگردانی آبنما موزیکال می باشد و بعنوان یک حرفه تخصصی در شرکت های مجری پروژه ها نصب و یا نگهداری آبنمای موزیکال از آن نام برده می شود.

خنک کردن چراغ در آبنما:

مبحث مهم دیگر پایین آوردن حرارت تولیدی توسط لامپهای LED. برای حل این مشکل چراغها باید در جایی نصب شوند که آب گاهی روی آن ریخته شوند چون تنها روش خنک کردن این نوع چراغها بعلت محبوس بودن لامپ ها درون محفظه ای بدون نفوذ، آب می باشد. باید دقت شود که جهت آسیب ندیدن این چراغها نباید آنها را بیشتر از 10 دقیقه بدون آب روشن گذاشت.

سربندی کابل:

سربندی و اتصال کابل ها به سه روش انجام می پذیرد: 1. کانکتور 2.دستی آپارات 3. رزینی 4.جعبه تقسیم.

• اتصال کابل توسط کانکتور: کانکتور یکی از پر استفاده ترین وسایل جهت اتصال صحیح چراغ ها به منبع اصلی می باشد که به نوع کلاس کاری IP67,68,69 باید توجه شود و هزینه نیز قابل توجه می باشد.

• اتصال دستی و سربندی کابل چراغ ها: اتصال صحیح کابل چراغ به کابل منبع تغذیه بسیار حائز اهمیت است. این آب بندی باید توسط نوار آپارات انجام گردد تا از هر گونه نفوذ آب به جهت فشار حاصل از آب استخر یا حوض آبنما و یا خاصیت مویینگی، به داخل چراغ جلوگیری شود.

• اتصال و سربندی کابل توسط رزین: یکی از راه های دیگر سربندی کابل، استفاده از رزین می باشد که بعد از ترکیب رزین مناسب قطعات الکتریکی که به صورت مایع و دو جزئی می باشد در داخل باکس نگهدارنده کابل تزریق می گردد و به نسبت نوع رزین مدت گیری شروع و تکمیل می گردد.

• اتصال و سربندی کابل توسط جعبه تقسیم: روش دیگر سربندی کابل های چراغ به کابل های تغذیه توسط جعبه تقسیم یا جانشن باکس می باشد که مانند سربندی رزینی از چند کابل چراغ به صورت همزمان استفاده می شود و مواد پر کننده مانند رزین و یا پارافین به داخل باکس تزریق می گردد.

محل قرار گیری چراغها در آبنما:

قرار دادن چراغ در جای مناسب جهت داشتن بهترین نوردهی می باشد بنابراین چراغ ها را حتما در فاصله 10 سانتی متری از سطح آب و در داخل آب نصب گردد تا توسط آب خنک شود و نور آن نیز کمتر به علت موج آب، شکسته و منحرف شود.

پیش بینی محل چراغ در زمان ساخت فضاهای آبی:

این چراغ ها باید در زمان ساخت حوض آب محل نصب چراغ ها طراحی و تجهیزات عبور کابل و قاب چراغ در موقعیت خود نصب گردد و در زمان پایان کار ساخت و ساز حوض، چراغ ها در محل خود نصب گردند و یا زمان بازسازی استخر یا حوض آبنما، نصب و استفاده گردد.

مدیریت کردن نورپردازی:

جهت نمایش زیباتر نورپردازی و آبنمای نصب شده داخل حوض از ایجاد نورپردازی زیاد در اطراف استخر اجتناب کنید تا نورپردازی فضای استخر و یا نمایش آب در آبنما قابل توجه باشد.

ایمنی چراغ های آبنما و استخری:

بدلیل اینکه چراغهای آبنما و استخری برای ایمن تر بودن، ولتاژ پایین 12 تا 24 ولت استفاده شود و بهتر است از منابع تغذیه نوع سوئیچینگ و از برندهای معتبر استفاده شود چرا که چراغ های IP دار از قیمت بالایی برخوردار هستند و باعث آسیب در صورت استفاده از برندهای نامرغوب یا منابع تغذیه ترانسهای سیم پیچی شده، می شوند.

نگهداری چراغ ها:

زمان بدون آب بودن استخر و یا حوض آبنما باید تمهیدات لازم جهت حفظ چراغها از گرما و سرما را انجام داد تا طول عمر بالاتری داشته باشند.

سایز کابل:

مقطع کابل چراغ بستگی به توان مصرفی چراغ و یا گروه چراغ ها و نوع ولتاژ مصرفی و طول کابل دارد که هر چه ولتاژ چراغ پایین باشد و یا طول مسیر کابل طولانی باشد باعث بالا رفتن مقطع کابل می گردد و هزینه زیادی را به تهیه کابل اختصاص می دهد از اینرو پیشنهاد می گردد تا حد امکان از چراغ های 24 ولت استفاده شود و مسیر کابل را تا جایی که ممکن است بدون اینکه نقصانی در ایمنی آن به وجود آید، کاهش داده شود و مقطع کابل توسط نفرات متخصص محاسبه گردد چرا که کاهش مقطع کابل باعث افت ولتاژ و کاهش نور و حتی آتش سوزی خواهد شد و یا افزایش مقطع کابل باعث افزایش هزینه خواهد نمود.

گردآورندگان: مهندس محمد مددی، مهندس مرجان نبی یان

کيفيت را به قيمت بخريد